Phá lấu – chỉ cần nhắc tên, người ta đã có thể cảm nhận hương thơm đậm đà của nước dùng, sự mềm ngọt của nội tạng được ninh nhừ và vị béo ngậy khó cưỡng. Món ăn đường phố này gắn liền với những bữa ăn gia đình hay những chiều rong ruổi khắp con phố nhỏ. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi, phá lấu gồm những gì và tại sao nó lại hấp dẫn đến vậy? Cùng món ngon ba miền khám phá ngay!
Phá lấu gồm những gì?
Phá lấu là món ăn chế biến từ các bộ phận nội tạng động vật, thường là heo, bò, hoặc vịt, được nấu chung với nước dùng đậm đà. Món ăn này có nguồn gốc từ Trung Quốc, cụ thể là cộng đồng người Tiều, nhưng khi du nhập vào Việt Nam, phá lấu đã được biến tấu để phù hợp với khẩu vị địa phương.
Vậy phá lấu gồm những gì? Đó là:
Phần nội tạng – Linh hồn của phá lấu
Nguyên liệu chính để làm phá lấu là các bộ phận nội tạng động vật, bao gồm:
- Lưỡi: Mềm, ngọt, và đặc biệt là giữ được độ dai tự nhiên.
- Tai: Phần tai heo giòn sần sật tạo cảm giác thú vị khi ăn.
- Ruột: Được làm sạch kỹ lưỡng, khi nấu thấm đẫm nước lèo, mang đến hương vị đậm đà.
- Bao tử (dạ dày): Mềm nhưng không nát, là phần được yêu thích bởi độ dai giòn tự nhiên.

Các nguyên liệu này thường được sơ chế sạch sẽ, bóp muối và rửa kỹ để khử mùi hôi. Sau đó, chúng được ướp với gia vị để thấm đều trước khi nấu.
Phần nước lèo
Nước lèo phá lấu được nấu từ các nguyên liệu và gia vị đặc trưng như:
- Gia vị chính: Quế, hồi, bát giác, ngũ vị hương, và một số loại thuốc bắc. Những gia vị này tạo nên hương thơm nồng nàn đặc trưng của phá lấu.
- Nước cốt dừa: Thêm phần béo ngậy, làm dịu vị đậm đà của gia vị.
- Mắm và đường: Tạo sự cân bằng giữa mặn và ngọt, một đặc trưng của ẩm thực miền Nam.
- Tỏi, hành, gừng: Tăng thêm hương vị và giúp khử mùi tanh của nội tạng.
Rau củ và các món ăn kèm
Phá lấu thường được dùng kèm với:
- Rau răm, húng quế, dưa leo: Tạo cảm giác tươi mát, cân bằng vị béo ngậy của món ăn.
- Bánh mì: Phá lấu bánh mì là lựa chọn phổ biến, bánh mì giòn chấm nước phá lấu đậm đà là sự kết hợp tuyệt hảo.
- Bún hoặc cơm trắng: Tùy khẩu vị, phá lấu cũng có thể ăn kèm với bún hoặc cơm, mang đến một bữa ăn no nê, giàu năng lượng.
Các loại phá lấu phổ biến hiện nay
Sau khi được giải đáp phá lấu gồm những gì, chúng ta cùng khám phá về những món phá lấu được ưa chuộng nhất hiện nay:
Phá lấu bò
Phá lấu bò là món ăn “quốc dân” trong các hàng quán đường phố. Nội tạng bò, đặc biệt là lòng và dạ dày, khi nấu lên có độ dai giòn vừa phải, thấm đẫm nước dùng thơm lừng. Món này thường được ăn cùng bánh mì hoặc bún.

Phá lấu bao tử heo
Đặc trưng của món này nằm ở miếng bao tử dai dai, giòn sần sật. Phá lấu bao tử heo khi được nấu cùng nước cốt dừa tạo nên một vị béo bùi, thơm ngon khó cưỡng.
Phá lấu tai heo
Tai heo giòn giòn, thấm gia vị đậm đà, là món nhắm lý tưởng cho những buổi tụ tập bạn bè. Khi ăn cùng bánh mì hoặc cơm nóng, phá lấu tai heo mang đến trải nghiệm ẩm thực phong phú.
Phá lấu vịt
Không phổ biến bằng heo hay bò, nhưng phá lấu vịt vẫn có chỗ đứng riêng nhờ hương vị béo ngậy, mềm mại của thịt vịt kết hợp cùng nước dùng đậm đà.
Phá lấu mực nang
Đây là một biến tấu độc đáo, đưa phá lấu lên tầm cao mới. Từng miếng mực nang dày dặn, dai giòn, kết hợp với nước dùng đặc trưng, khiến món ăn trở nên hấp dẫn không chỉ với dân nhậu mà cả các bữa cơm gia đình.
Ngày nay, phá lấu không chỉ giới hạn ở nội tạng heo, bò hay vịt. Với những cách làm phá lấu ngon, người ta đã sáng tạo thêm nhiều nguyên liệu mới để làm phong phú món ăn, như:
- Phá lấu hải sản: Với tôm, mực, và các loại nghêu, sò.
- Phá lấu chay: Sử dụng nấm, đậu phụ, và các loại rau củ để phục vụ người ăn chay.
Những biến tấu này không làm mất đi hương vị đặc trưng mà còn mang đến trải nghiệm ẩm thực đa dạng.
Phá lấu trong đời sống ẩm thực Việt
Không chỉ là món ăn dân dã, phá lấu còn phản ánh văn hóa “không bỏ phí thực phẩm” của người Việt. Ban đầu, nó xuất hiện trong những dịp cúng kiếng, giỗ chạp, khi những phần nội tạng heo chưa được tận dụng hết. Ngày nay, phá lấu đã vượt xa giới hạn món ăn “tận dụng” để trở thành món khoái khẩu của người Việt.
Phá lấu là một phần văn hóa ẩm thực Nam Bộ. Từ những gánh hàng rong đến quán ăn sang trọng, phá lấu luôn xuất hiện như một món ăn bình dân nhưng giàu ý nghĩa. Nếu bạn là một tín đồ ẩm thực, hãy thử một lần nếm phá lấu tại chính mảnh đất nơi nó sinh ra. Và nếu có thời gian, hãy thử tự làm phá lấu tại nhà để cảm nhận trọn vẹn hương vị món ăn dân dã này.
Xem thêm: Các món ăn ngày tết miền Nam nhất định phải có trên mâm cỗ
Xem thêm: Vũ nữ chân dài là món gì, vì sao khiến dân nhậu say đắm?
Phá lấu gồm những gì đã được bật mí ở trên. Với nguyên liệu giản dị nhưng cách chế biến tinh tế, là minh chứng cho sự sáng tạo không ngừng của ẩm thực Việt. Từ một món ăn dân dã, phá lấu đã vươn lên trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực, níu chân biết bao thực khách trong và ngoài nước.